پرویز گرشاسبی؛ داود قربانپور
چکیده
فرسایش خاک از مشکلات اساسی حوزه‌های آبخیز کشور به شمار می‌رود. تحلیل اقتصادی اثرات احیای آبخیزها در ایران کمتر صورت گرفته است. محاسبه ارزش اقتصادی اقدامات حفاظت خاک به‌دلیل تاثیر شاخص‌های ترکیبی و عدم ارزش اقتصادی مشخص در بازار دشوار می‌باشد. در این پژوهش، اثربخشی فعالیت‌های حفاظت خاک به کمک روش ارزش فعلی خالص ...
بیشتر
فرسایش خاک از مشکلات اساسی حوزه‌های آبخیز کشور به شمار می‌رود. تحلیل اقتصادی اثرات احیای آبخیزها در ایران کمتر صورت گرفته است. محاسبه ارزش اقتصادی اقدامات حفاظت خاک به‌دلیل تاثیر شاخص‌های ترکیبی و عدم ارزش اقتصادی مشخص در بازار دشوار می‌باشد. در این پژوهش، اثربخشی فعالیت‌های حفاظت خاک به کمک روش ارزش فعلی خالص در زیرحوضه میان‌بیشه در حوزه آبخیز طالقان، استان البرز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این حوضه، به‌دلیل داشتن اقدامات حفاظت خاک در یک دوره زمانی مناسب برای تجزیه و تحلیل و وجود سابقه ارزیابی تکنیکی، انتخاب شد. ابتدا، تدقیق اطلاعات پایه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، بررسی میدانی و شناسایی و اندازه‌گیری شاخص‌های سود و هزینه صورت گرفت. سپس، ارزش اقتصادی سه شاخص اصلی هزینه و شش شاخص ترکیبی سود شناسایی و تعیین شد. با تلفیق داده‌های موجود شاخص‌های اقتصادی شامل ارزش خالص فعلی (NPV) و نسبت سود به هزینه برآورد شدند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که احیای آبخیز میان‌بیشه در دوره تحلیل 30ساله با استفاده از نرخ تنزیل 15 درصد از لحاظ اقتصادی در اراضی دارای قابلیت بهره‌وری نسبی مانند مراتع کوهستانی و اراضی تپه‌ای بدلند با فرسایش بالا توجیه‌پذیر است و NVP مثبت را در پی دارد. همچنین، 25 درصد از مجموع سودها مربوط به درآمدهای درون حوضه، 55 درصد مربوط به درآمدهای پایین‌دست حوضه و 20 درصد مربوط به حوضه‌های مجاور و ناشی از کاهش خطر سیلاب است.
