لیلا مهدی‌زاده؛ فرخ اسدزاده؛ عباس صمدی
چکیده
یکی از خصوصیات کلیدی رسوبات، توزیع اندازه ذرات آن‌ها است که بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این پژوهش توزیع اندازه ذرات رسوبات سطحی انباشته شده در پشت بندهای رسوب‌گیر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور دو آبراهه در منطقه نوشان ارومیه که به‌ترتیب دارای سه و چهار بند سنگی ملاتی ...
بیشتر
یکی از خصوصیات کلیدی رسوبات، توزیع اندازه ذرات آن‌ها است که بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این پژوهش توزیع اندازه ذرات رسوبات سطحی انباشته شده در پشت بندهای رسوب‌گیر مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور دو آبراهه در منطقه نوشان ارومیه که به‌ترتیب دارای سه و چهار بند سنگی ملاتی بودند، انتخاب شده و توزیع اندازه ذرات رسوب پشت آن‌ها با اندازه ذرات خاک دامنه مشرف به بندها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که ذرات رسوب پشت بندها در مجموع نسبت به ذرات خاک دامنه، اندازه درشت‌تری داشته و دارای بافت شنی-لومی و شنی هستند. در بندهای نیمه‌پر ترسیب انتخابی ذرات رسوب مشاهده شد و بندهای پایین‌دست دارای ذراتی با اندازه تقریبا مشابه با خاک اصلی بودند. در حالی‌که در بندهای پر، این شرایط مشاهده نشده و عملا بخش قابل توجهی از ذرات کوچک‌تر از 0.124 میلی‌متر از بندها عبور نمودند. ده مدل مختلف ریاضی برای توصیف توزیع اندازه ذرات رسوب به‌کار رفته و قابلیت آن‌ها بر مبنای طیف متنوعی از ضرایب کارایی مورد ارزیابی قرار گرفت. خوشه‌بندی سلسله مراتبی مدل‌ها بر مبنای ضرایب کارایی منتخب نشان داد که به‌ترتیب سه مدل فردلاند، ORL و ONL دارای برتری نسبی در مقایسه با سایر مدل‌ها هستند. مقدار ضریب تبیین در هر سه مدل برابر با 0.99 بوده و آماره AIC نیز در آن‌ها به‌ترتیب برابر با 44.13-، 43.92- و 41.46- بود. بنابراین این مدل‌ها می‌توانند برای کمی‌سازی توزیع اندازه ذرات رسوب مورد استفاده قرار گیرند.
