هوشمند صفری؛ علی اشرف جعفری
چکیده
بخش اعظمی از مراتع ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار دارند، بنابراین مقاومت به خشکی در گیاهان این مناطق دارای اهمیت زیادی می‌باشد. در این پژوهش تنوع عمل‌کرد 11 ژنوتیپ علوفه از گونهقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی (بدون تنش) و دیم (تنش)، طی سال‌های 1383 تا 1385 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع ...
بیشتر
بخش اعظمی از مراتع ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار دارند، بنابراین مقاومت به خشکی در گیاهان این مناطق دارای اهمیت زیادی می‌باشد. در این پژوهش تنوع عمل‌کرد 11 ژنوتیپ علوفه از گونهقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی (بدون تنش) و دیم (تنش)، طی سال‌های 1383 تا 1385 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، واقع در شهرستان اسلام‌آباد غرب مورد ارزیابی قرار گرفت. تنوع معنی‌داری در بین دو محیط تنش و بدون تنش و هم‌چنین، در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عمل‌کرد علوفه خشک مشاهده شد. با استفاده از عمل‌کرد علوفه خشک اندازه‌گیری شده دو محیط آبی و دیم، شاخص‌های مقاومت به خشکی برای ژنوتیپ‌ها محاسبه شد. با توجه به تجزیه واریانس در بین ژنوتیپ‌ها برای شاخص‌های تحمل به تنش، بهرهوری متوسط و عمل‌کرد محیط بدون تنش در سطح یک درصد و برای شاخص‌های میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهرهوری در سطح پنج درصد تنوع معنی‌دار مشاهده شد. برای شاخص‌های حساسیت به تنش، تحمل به خشکی و عمل‌کرد محیط تنش در بین ژنوتیپهای مورد بررسی تنوع معنی‌دار مشاهده نشد. شاخص‌های بهرهوری متوسط، میانگین هندسی بهرهوری، میانگین هارمونیک و تحمل به تنش هم‌بستگی مثبت و معنی‌دار با عمل‌کرد دو محیط تنش و بدون تنش نشان دادند، بنابراین انتخاب برای مقاومت به خشکی براساس این شاخص‌ها انجام شد. در مجموع، نتایج حاصل از مقایسه میانگین عمل‌کرد علوفه خشک محیط تنش و بدون تنش و مطالعه شاخص‌های مقاومت به خشکی با روش دانکن در سطح پنج درصد نشان داد که ژنوتیپهای 5-890 و 6-890، بیش‌ترین مقاومت به خشکی را داشتند و به‌عنوان مواد ژنتیکی مناسب به‌منظور احیای مراتع یا جهت برنامه‌های اصلاحی برای شرایط دیم استان کرمانشاه معرفی شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مولفه‌های اصلی نیز، نتایج به‌دست آمده را تایید نمود.
