حامد حقنظر؛ رامین امینی؛ مجتبی صانعی
چکیده
بررسی نحوه برداشتها، حجم و میزان برداشت مصالح شن و ماسه از بستر و حاشیه رودخانهها نشان میدهد که مشکلات متعدد و فراوانی به لحاظ تغییر شکل هندسی و طبیعی رودخانهها، افزایش طغیان آب و سیلابیشدن رودخانهها و همچنین، خطرات زیست محیطی و اکولوژیکی بهوجود خواهند آورد. لذا، اعمال مدیریت صحیح و مناسب در برداشت شن و ماسه ...
بیشتر
بررسی نحوه برداشتها، حجم و میزان برداشت مصالح شن و ماسه از بستر و حاشیه رودخانهها نشان میدهد که مشکلات متعدد و فراوانی به لحاظ تغییر شکل هندسی و طبیعی رودخانهها، افزایش طغیان آب و سیلابیشدن رودخانهها و همچنین، خطرات زیست محیطی و اکولوژیکی بهوجود خواهند آورد. لذا، اعمال مدیریت صحیح و مناسب در برداشت شن و ماسه از رودخانهها میتواند در احیاء رودخانه آثار مثبت فراوانی داشته باشد. در این پژوهش، با استفاده از مطالعه آزمایشگاهی اثر جانمایی دو حفره متوالی برداشت مصالح رودخانهای در قالب فاصله حفرهها از هم و همچنین، فاصله حفرهها از دیواره بهمنظور رسوبگذاری و احیای حفرهها برای مدیریت برداشت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که دورتر شدن حفره پاییندست تا 16 برابر عمق جریان، بر پرشدگی و سرعت مهاجرت حفره بالادست تاثیر محسوسی ندارد. از طرفی، برداشت نزدیک دیواره کانال (به فاصله 20 درصد عرض کانال) باعث کاهش 25 درصدی حجم پرشده و کاهش 37 درصدی سرعت مهاجرت لبه بالایی حفره بالاست میشود. مقدار پرشدگی برای حفره پاییندست با افزایش فاصله حفرهها از هم کاهش مییابد، اما میزان کاهش به فاصله حفره پاییندست از دیواره بستگی دارد. از طرفی، با دو برابر شدن فاصله بین حفرهها، سرعت مهاجرت حفره پاییندست 70 درصد کاهش مییابد. برداشت در مرکز کانال و در صورتی که حفرهها در فاصله نزدیک بههم قرار داشته باشند، شرایط مطلوبتری به لحاظ پرشدگی و سرعت مهاجرت برای حفرههای بالادست و پاییندست ایجاد میکند.
اصغر عزیزیان؛ امیر صمدی
چکیده
مصالح رودخانهای یکی از منابع ارزشمند بوده و بهعلت صرفه اقتصادی و سهولت استحصال، همواره از اهمیت بسیاری در کارهای عمرانی برخوردار میباشند. این موضوع سبب شده که رودخانهها جدا از تغییرات طبیعی خود، امروزه تحت تأثیر فعالیتهای موثر انسان در برداشت بدون ضابطه و بیرویه شن و ماسه، در معرض دگرگونیهای ژرفی قرار گیرند. لذا، جایگزینی ...
بیشتر
مصالح رودخانهای یکی از منابع ارزشمند بوده و بهعلت صرفه اقتصادی و سهولت استحصال، همواره از اهمیت بسیاری در کارهای عمرانی برخوردار میباشند. این موضوع سبب شده که رودخانهها جدا از تغییرات طبیعی خود، امروزه تحت تأثیر فعالیتهای موثر انسان در برداشت بدون ضابطه و بیرویه شن و ماسه، در معرض دگرگونیهای ژرفی قرار گیرند. لذا، جایگزینی منابع رودخانهای با منابع دیگری همچون معادن کوهی میتواند بهعنوان یکی از راهکارهای اساسی جهت حفاظت از رودخانهها در نظر گرفته شود. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر، به ارزیابی پتانسیل تولید رسوب زیرحوضههای منتهی به رودخانههای شهرستان قائن و فردوس با استفاده از تلفیق مدلهای ژئومورفولوژیکی و GIS پرداخته شده است. نتایج بهدست آمده در حوضههای مورد مطالعه، حاکی از آن است که مدلهای ژئومورفولوژیکی از قابلیت بسیار مناسبی جهت شناسائی مناطق مستعد تولید رسوب برخوردار میباشند. طبق محاسبات صورت گرفته با مدل ژئومورفولوژیکی، بخشهای جنوبی و جنوب غربی حوضه شهرستان فردوس و بخشهای شمالی حوضه شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی نیز از پتانسیل مناسبی برای برداشت برخوردار میباشند. همچنین، ارزیابی کیفیت رسوبات نیز حاکی از آن است که عمده مصالح موجود در این مناطق در رده مصالح درشت دانه قرار داشته و نیاز به فرآوری به مراتب کمتری دارند.