TY - JOUR ID - 118782 TI - بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابان‌زایی مخروط‌افکنه‌ها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه‏ آبخیز رودخانه‏ شور JO - مهندسی و مدیریت آبخیز JA - IJWMSE LA - fa SN - 2251-9300 AU - صالح‌پور جم, امین AU - سررشته‌داری, امیر AD - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران AD - مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 11 IS - 3 SP - 711 EP - 724 KW - اولویت‌بندی KW - حساسیت‌پذیری به فرسایش KW - شوری KW - نفوذپذیری KW - واحدهای کاری DO - 10.22092/ijwmse.2019.118782 N2 - بررسی روند بیابان‌زایی مستلزم درک پدیده‏هایی است که هم به­طور منفرد و هم در کنش و واکنش با یکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را به‌وجود آورده‏‌اند که این تغییرات منجر به بیابان‌زایی و تخریب اراضی شده است. به‌­منظور بررسی اثر معیار خاک­شناسی بر پتانسیل بیابان‌زایی مخروط‌افکنه‌­ها در بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور، نخست اقدام به تهیه نقشه طبقات شیب، کاربری اراضی و زمین‌شناسی کاربردی با هدف ایجاد واحدهای همگن و تعیین خصوصیات خاک شد، به­طوری­که از طریق روی­هم قرار دادن و تقاطع این نقشه‏ها با لایه شبکه­ای ایجاد شده به‌­وسیله برنامه جانبی ET GeoWizards در نرم‌­افزار ArcGIS 10.3، نقشه واحدهای کاری حاصل شد. در این تحقیق، سه شاخص حساسیت­پذیری نسبت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری خاک در نظر گرفته شد که در نهایت هر یک به‌صورت نقشه‏ای طبقه‏بندی شده، ارائه شدند. سپس اقدام به محاسبه وزن معیارها و نیز نسبت سازگاری با کاربرد روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی شد و از شاخص ویکور به‌منظور تعیین پتانسیل و اولویت‌بندی گزینه‌­ها استفاده شد. بر اساس نتایج به‌­دست آمده، دامنه تغییرات شاخص ویکور در گزینه­‌ها مبتنی بر روش AHP-VIKOR از 0.002 تا 1.000 متغیر است. واحدهای V1 و V10 به‌ترتیب با دارا بودن شاخص­های ویکور 1.000 و 0.002، بیشینه و کمینه پتانسیل بیابان‌زایی را به خود اختصاص داده­اند. نتایج حاصل از پهنه­‌بندی منطقه تحقیق نشان­‌دهنده حضور دو طبقه کم (I) و خیلی زیاد (IV) در پهنه‌‏بندی شدت یا پتانسیل بیابان‌زایی مخروط‌افکنه‌­ها است، به‌­طوری­که 74.18 درصد منطقه (معادل 4245.77 هکتار) دارای پتانسیل بیابان‌زایی کم و 25.82 درصد (معادل 1477.67 هکتار) دارای پتانسیل بیابان‌زایی خیلی زیاد است. UR - https://jwem.areeo.ac.ir/article_118782.html L1 - https://jwem.areeo.ac.ir/article_118782_bdf98dc2310937b4b75276adc87c34a6.pdf ER -