با همکاری انجمن آبخیزداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

3 استاد، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی، دانشگاه یزد

4 مربی، ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎک و آﺑﺨﯿﺰداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزی، ‏یزد، اﯾﺮان

چکیده

از اهداف اصلی اجرای پروژه­‌های پخش سیلاب، نفوذ آب به داخل خاک و تغذیه آبخوان­‌ها است. بدین منظور، تغییرات نفوذپذیری خاک سطحی در عرصه­‌های پخش سیلاب در استان یزد شامل پخش سیلاب سی­ریزی بافق، هرات و میانکوه مهریز به‌عنوان نماینده مناطق خشک و نیمه­‌خشک بررسی شد. در این پژوهش، در هر عرصه پخش سیلاب 12 آزمایش نفوذپذیری (نوارهای اول تا چهارم و در هر نوار سه آزمایش) به روش استوانه­‌های مضاعف انجام شد. با استفاده از داده‌های حاصل از اندازه­‌گیری نفوذ، کارایی مدل‌های نفوذ کوستیاکوف، کوستیاکوف-لوییس، هورتن، SCS و فیلیپ در برآورد نفوذ تجمعی در عرصه­‌های پخش سیلاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، میانگین نفوذپذیری برای عرصه­‌های پخش سیلاب سی­ریزی بافق، هرات و میانکوه مهریز به‌ترتیب 1.06، 1.52 و 2.94 سانتی‌­متر در ساعت است. همچنین، معادله مناسب برآورد نفوذ تجمعی برای عرصه پخش سیلاب بافق، معادله هورتن با RMSE برابر 0.097 و ضریب ناش و ساتکلیف برابر 0.992 بوده و برای عرصه­‌های پخش سیلاب مهریز و هرات معادله کوستیاکوف- لوئیس با ضرایب RMSE و ناش و ساتکلیف به‌ترتیب برابر 0.358، 0.994 و 0.081، 0.991 از کارایی بیشتری در برآورد نفوذ تجمعی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Performance of permeability equations and surface permeability ‎study on Yazd floodwater spreading areas

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Fazel Pouraghdaei 1
  • Hossein Malekinezhad 2
  • Mohammadreza Ekhtesasi 3
  • Jalal Barkhordari 4

1 PhD student, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran

2 Associate Professor, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran

3 Professor, Faculty of Natural Resources and Desert Studies, Yazd University, Iran

4 Scientific Board, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Yazd, Iran

چکیده [English]

The main objective of water spreading projects is recharging aquifers‏.‏ In this study, changes of soil surface permeability in Yazd water spreading projects, including Sirizi in Bafgh, Herat ‎and Miankouh in Mehriz were investigated. Using a double ring, 12 Permeability tests (in first ‎and fourth strips and three tests for each strip) were performed. Using measured data the ‎performance of permeability equations such as Kostiakov, Kostiakov-Lewis, Horton, SCS, ‎and Philip were compared in estimating cumulative infiltration and infiltration rate in the ‎study areas. Results showed that average permeability for Bafgh, Herat and Mehriz water ‎spreading projects were about 1.06, 1.52 and 2.94 cmhr-1, respectively. The best equation for ‎estimating cumulative infiltration in Bafgh was the Horton equation with RMSE and Nash ‎Sutcliffe coefficients of 0.097 and 0.992, respectively, while in Herat and Mehriz the best ‎equation was the Kostiakov-Lewis equation with Nash-Sutcliffe coefficient and RMSE of ‎0.385, 0.994, 0.081 and 0.991 respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aquifer
  • Ground Water
  • Cumulative Infiltration
  • Infiltration Rate