نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غزاله مددی ¹
• سعید حمزه ²
• علی‌اکبر نوروزی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر

² استادیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

³ استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

اکثر سیستم‌‌های ارزیابی خشکسالی عمدتا بر‌ مبنای داده‌های بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده‌ها، تراکم ناکافی ایستگاه‌ها و کیفیت نامطلوب داده‌های شبکه‌های سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش می‌دهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتواند این نقیصه‌ها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، به‌عنوان مکمل یا جایگزین مورد استفاده قرار گیرند. بر‌ همین اساس در‌ این پژوهش برای پایش خشکسالی در حوضه مرزی غرب (شامل استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان و لرستان)، با‌ کمک داده‌های هواشناسی (شامل 30 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی)، اقدام به ارزیابی داده‌های ماهانه ماهوارهTRMM(3B43)  شد. محاسبات پایش خشکسالی به ‌کمک شاخص SPI و برای مقیاس‌های زمانی سه، شش، نه و 12 ماهه در دوره آماری 12ساله (2012-2000 میلادی) انجام شد. پس از ارزیابی دقت و صحت داده‌های ماهانه ماهواره، برآورد مقدار خشکسالی در ‌مقیاس‌های زمانی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای بارش ارزیابی شد. برآورد مقدار خشکسالی (SPI) در ‌سراسر منطقه مورد مطالعه با استفاده از‌ تصاویر ماهواره TRMM و نقشه بارش ایستگاه‌های زمینی در قالب نرم‌افزار MATLAB انجام شد و در تمام پیکسل‌ها به‌طور پیوسته مقدار SPI محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین شاخص ‌SPI حاصل از تصاویر ماهواره‌ای و ایستگاه‌های زمینی در همه مقیاس‌های بررسی شده ارتباط نزدیکی موجود می‌باشد. طبق نتایج آمار، سال 2008 به‌عنوان سال کم باران معرفی شد، همچنین، نتایج نشان داد که با‌ توجه به میزان ‌SPI در حوضه مورد مطالعه، سال 2008، به‌عنوان سال خشک تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

• پایش خشکسالی
• حوضه مرزی غرب
• داده‌های بارش
• ماهوارهTRMM ‎
• SPI ‎

عنوان مقاله [English]

Assessment of TRMM satellite imagery in temporal and spatial ‎drought monitoring, case study: West Frontier Basin

نویسندگان [English]

• Ghazaale Madadi ¹
• Saeed Hamzeh ²
• Aliakbar Noroozi ³

¹ MSc Student, Faculty of Agriculture, University of Malayer, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Geography, University of Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Agricultural Research, ‎Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

Most of drought assessment systems are largely based on rainfall data. Although the short period of data, poor quality of rainfall measurement network and low-dense distribution of stations reduce the ability of detecting drought spatial patterns. Therefore, it is obligatory to detect climate data sources, which would get rid of this problem, then to be used as an alternative option. Accordingly, in this study for monitoring drought in West Frontier Basin (including the Ilam, Kermanshah, Kurdistan and Lorestan provinces), using meteorological data (including 30 climatology and synoptic stations), to assess monthly data satellite TRMM (3B43). Drought indicators using SPI index for time scales of three, six, nine and 12 months in the period of 12 years (2000-2012) were calculated. After evaluating the accuracy and validating of monthly data from satellite images, estimation value of the drought on the determined time scales was done by use of TRMM dataset. The estimated value of the drought (SPI) across the study area using TRMM satellite images and maps of rainfall of ground-stations was calculated in MATLAB software after that for all the pixels continuously SPI value was calculated. The results indicate that, the SPI index from satellite images and ground stations are closely related. According to the statistics of weather and precipitation, year 2008 was introduced as the low rainfall year, besides the results of the study showed that the SPI value of the basin, in 2008 was lowest that determined it as the dry year.

کلیدواژه‌ها [English]

• Assessment Drought
• Satellite TRMM
• SPI
• West Frontier Basin