با همکاری انجمن آبخیزداری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، بخش تحقیقات اقتصادی اجتماعی و ترویجی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران

2 کارشناس پژوهشی، بخش تحقیقات اقتصادی اجتماعی و ترویجی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران

3 مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مهار سیلاب­‌ها، تغذیه مصنوعی سفره­‌های آب زیرزمینی و کوشش در بهینه­‌سازی بهره­‌وری از منابع آب و خاک از مهمترین نتایجی است که در زمینه احداث ایستگاه­‌های پخش سیلاب بر آبخوان کشور به­‌دست آمده است. یکی از اهداف مهم پخش سیلاب، ایجاد تغییرات مثبت در متغیرهای اقتصادی منطقه از جمله تولید محصولات کشاورزی، علوفه، تولید چوب و توسعه اراضی جدید کشاورزی و مرتعی می­‌باشد. به‌عبارت دیگر، هر یک از طرح­‌های اجرا شده پخش سیلاب در ایستگاه­‌های مختلف دارای اثرات اقتصادی خاص در منطقه مورد نظر می­‌باشند. هدف این طرح، تعیین میزان اثرات اقتصادی طرح پخش سیلاب بر آبخوان دهلران از طریق پایش، رفتارسنجی و ثبت داده­‌های مربوطه به­‌طور پیوسته و مداوم بوده است. برای این منظور، با استفاده از معیارهای صحیح ارزیابی اقتصادی طرح­‌های سرمایه‌گذاری اقدام به تعیین میزان سودآوری و توجیه اقتصادی طرح در ایستگاه آبخوان‌داری دهلران شده است. نتایج نشان می­‌دهد سطح زیرکشت آبی روستاهای پایین‌دست آبخوان در سال 91 نسبت به سال پایه حدود 3.5 برابر شده است، همچنین، ارزش افزوده حاصل از سیلاب تزریق شده بر اساس اندازه­‌گیری حجم سیلاب کنترل شده برابر 14.6 میلیارد ریال می‌­باشد و ارزش افزوده تولیدات علوفه، چوب و بخش کشاورزی در عرصه آبخوان به‌ترتیب برابر با 1353.96، 13.38 و 657.05 میلیارد ریال می­باشند. به­علاوه، مقدار ارزش خالص فعلی طرح برابر 1398.61 میلیارد ریال، نرخ بازگشت سرمایه برابر 0.38 و نسبت فایده به هزینه برابر 2.87 می‌باشد که نشان‌دهنده، توجیه اقتصادی طرح است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Monitoring and economic impact analysis of floodwater spreading in Dehloran floodwater spreading research station

نویسندگان [English]

  • Jafar Rezaei 1
  • Heydar Seydzadeh 2
  • Alireza Shadmani 3

1 Scientific Board, Ilam Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Ilam, Iran

2 MSc Student, Ilam Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Ilam, Iran

3 Scientific Board, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Agricultural Research, ‎Education ‎and ‎Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

Flood control, artifcial feeding of ground water aquifers and effort to optimize the productivity of natural resources are component the most results that have gotten from implementation of spreading project in spreading statious of country. One of the most important goals of spreading is the creation of positive changes in economical variables of area including agricultural and rangeland productionsand their development. In other words, each of spreading projects implemented in different stations have specific economical effects in desired area. The goal of this project is determination of economical effects of floodwater spreading project on Dehloran aquifer through monitoring and surveying its behavior and recording relevant data steadily. For this purpose, profit ability and economical justification of the project have been determined through economical indicator evaluation  of projects. Results demonstrated that irrigated lands of downstream villages have been inceased 3.5 times in 2010 compared to the year1995. The added value of the injected floodwater was estimated to be 14.6 billionRial. The added value of rangeland products was about 1353.96 billion Rial. The added value of wood production was estimated about 13.38 billion Rial. The added value of agricultual products was about 657.05 billion Rial. NPV, ROR and B/C of the project were 1398.61 billion Rial, 0.38 and 2.87, respectively that show economical justification of the project.

کلیدواژه‌ها [English]

  • added value
  • Aquifer management
  • Artificial feeding
  • Economical evaluation
  • Flood control