نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد ناظری تهرودی ¹
• یوسف رمضانی ²

¹ دانشجوی دکتری منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

² استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

برآورد دوره بازگشت فرایندهای هیدرولوژیکی نظیر دبی سیلابی، دبی بیشینه، خشکی و غیره رابطه مستقیم با انتخاب تابع توزیع برازش مناسب با داده‌­های سری زمانی دوره آماری دارد. هرچه داده­‌های تولیدی ناشی از تابع توزیع برازش و داده­‌های واقعی اختلاف کمتر و همبستگی بیشتری داشته باشند، قطعا دوره بازگشت محاسبه شده به واقعیت نزدیک­‌تر است و احتمال خطا تا حد زیادی کاهش می­‌یابد. به همین دلیل، باید سعی شود متناسب با داده­‌های موجود، بهترین تابع توزیع برازش انتخاب شود. در این پژوهش با استفاده از دبی روزانه رودخانه­‌های غرب دریاچه ارومیه و همچنین، روش سال میانگین، داده­‌های حجم خشکی رودخانه­‌های مذکور استخراج شد. چند توزیع مطرح از هرکدام از توزیع­‌های پیوسته نظیر توزیع پیوسته پیشرفته مقادیر حدی تعمیم‌یافته و ویک­بای، توزیع پیوسته غیر صفر ارلانگ، توزیع پیوسته کران­دار جانسون اس­بی و توزیع پیوسته بی­کران نرمال برای برازش داده­‌های حجم خشکی رودخانه­‌های غرب دریاچه ارومیه در دوره آماری 38 ساله استفاده شد. سپس، نتایج تمام مدل­‌های توزیع با استفاده از آزمون­‌های نکویی برازش اندرسون دارلینگ و کولوموگروف-اسمیرنف مقایسه و به‌ترتیب اولویت درجه‌بندی شدند. همچنین، مدل­‌های منتخب، با استفاده از آزمون ارزیابی، مورد ارزیابی قرار گرفتند و همبستگی داده­‌های آمار توصیفی تاریخی و داده­‌های آمار توصیفی مدل شده به‌دست آمد. نتایج حاصل از توزیع فراوانی داده‌های خشکی سه رودخانه­ مورد مطالعه نشان داد که از میان توزیع­‌های گروه پیوسته، توزیع‌های آماری پیشرفته ویک­بای و جانسون اس­بی بهترین توزیع را داشته و نسبت به روش‌های توزیع آماری رایج نیز عملکرد بهتری داشتند.

کلیدواژه‌ها

• ارلانگ
• توزیع تعمیم‌یافته
• جانسون اس‌بی
• روش‌های توزیع آماری
• شهرستان ارومیه

عنوان مقاله [English]

Frequency analysis of river drought by common and advanced statistical distributions, case study: western rivers of Urmia Lake

نویسندگان [English]

• Mohammad NazeriTahrudi ¹
• Yousef Ramezani ²

¹ PhD Student, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Agriculture, Birjand University, Birjand, iran

چکیده [English]

Estimating return period of hydrological processes such as flood flow, maximum discharge, drought and etc, is related directly to selecting a suitable probability distribution function. With selecting a proper distribution function, estimated return period will be more close to actual data and error will be reduced. So, it should be tried to select the best probability distribution function. In this study, using daily discharge of western rivers of Urmia Lake, as well as the annual mean method, the data of the drought volume of these rivers were extracted. Several distributions from each of the continuous distributions, such as the continuous distribution of generalized maximums and wakeby, the continuous non-zero Erlang distribution, the continuous Johnson SB distribution, and the continuous boundary of Normal distribution for fitting the data of the dry volume of the western rivers Lake Urmia was used in the 38-year statistical period. Anderson-Darling and Kolmogorov-Smirnov tests used to compare results of each distribution. Also correlations between the data obtained from the sample data and statistical models computed. The results of the frequency distribution of the data of the three rivers showed that among the distributions of the continuous group, the advanced statistical distributions of Wakeby and Johnson SB had the best distribution and also had better performance than the conventional statistical methods.

کلیدواژه‌ها [English]

• Erlang
• GEV
• Johnson SB
• Statistical distribution
• Urmia Lake