نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن وقارفرد ¹
• حسن مقیم ²

¹ استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

² دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان

چکیده

پخش سیلاب یک روش موثر برای افزایش سطح آب‌­های زیرزمینی، برطرف کردن شرایط بحرانی آب­‌های زیرزمینی و مهار سیلاب نعیم‌آباد فارس به‌شمار می‌­آید. مهمترین مرحله در انجام موفقیت‌آمیز تغذیه مصنوعی، انتخاب محل­‌های تغذیه در منطقه مورد پژوهش می­‌باشد. در این پژوهش، از فناوری GIS و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده ­است. عوامل نه­‌گانه زمین، شیب، فاصله از جاده، ارتفاع، ضخامت آبرفت، فاصله از آبراهه، نفوذپذیری سطحی، کاربری اراضی و گسل در این پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته­اند. هر لایه با استفاده از روش AHP اولویت­بندی شده و لایه­های مختلف تلفیق شده­اند. برای اولویت‌بندی عوامل نه‌­گانه از نرم‌افزار expect choices استفاده شده است. نتایج نشان داد که 3.6 درصد از منطقه نعیم‌آباد بر‌ اساس روش AHP و فناوری GIS برای اجرای پخش سیلاب مناسب می­باشد. در این پژوهش، عوامل هیدرولوژی با وزن 0.687 بیشترین تأثیر را در بین معیارهای اصلی برای تعیین پهنه­‌های مستعد پخش سیلاب را دارند و از میان زیرمعیارهای این معیار اصلی، نفوذپذیری سطحی با وزن 0.558 بیشترین تأثیر را دارند­، همچنین، زیرمعیار کاربری اراضی دارای وزن 0.701 بوده که بیشترین وزن در بین زیرمعیارها را داشته است و  کمترین وزن در بین زیر معیارها به فاصله از جاده با وزن 0.106 تعلق گرفت که نشان دهنده کمترین تأثیر در مکان­یابی مناطق مناسب برای پخش سیلاب می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• آبخوان
• تحلیل سلسله مراتبی
• تغذیه مصنوعی
• جانمایی
• سامانه اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Technical Note: Locating suitable areas for flood spreading system, using AHP method and GIS technique, case study: Naeim-Abad region, Fars Province

نویسندگان [English]

• Hassan Vagharfard ¹
• Hassan Moghim ²

¹ Associate Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Iran

² PhD Student, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Iran

چکیده [English]

Flood spreading is an effective way to increase the groundwater level, rectify the critical conditions of groundwater, and prevent flooding at Naeim-Abad, Fars Province. The most important step in the successful implementation of artificial recharge is the selection of recharge areas in the studied region. In this research, the GIS technique and Analytical Hierarchical Process (AHP) method have been used. We considered nine factors–land, slope, and distance from the road, altitude, thickness of the alluvium, distance from the stream, surface permeability, land use, and fault for analysis in this research. Each layer was prioritized using the AHP method and the different layers were integrated. Expert Choice software was used to prioritize nine considered factors. The results showed that 3.6% of the Naeim-Abad area was suitable for flood spreading based on the AHP method and GIS technique. In this research, hydrologic factors with a weight of 0.687 had the most impact among the main criteria for locating areas prone to flood spreading. Among the sub-criteria of this criterion, surface permeability with a weight of 0.558 had the greatest influence. In addition, the sub criterion of land use was weighted equal to 0.701, which had the highest weight among the sub criteria. The lowest weight among the sub criteria was attributed to the distance from the road with a weight of 0.106, which indicated the least influence on locating suitable areas for flood spreading.

کلیدواژه‌ها [English]

• Aquifer
• AHP
• Artificial recharge
• Situation
• GIS