نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد ابراهیم بنی‌حبیب ¹
• مارینا عزتی امینی ²
• محمد هادی شبستری ³

¹ دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

² دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، مهندسی منابع آب، دانشگاه تهران

³ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، مهندسی منابع آب دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

چکیده

با تغییرات زندگی شهری، تغییرات آب و هوایی، ایجاد خشکسالی و سیلاب پی در پی، موضوع احیای رودخانه‌ها به یکی از مسائل مهم منابع آب-زیست محیطی تبدیل شده است. در سال‌های گذشته عدم توجه به مسائل زیست‌ محیطی، بهره­برداری بی­رویه از منابع آبی، نادیده گرفتن امر توسعه پایدار، تغییر در ساختمان طبیعی و کانالیزه شدن بسیاری از رودخانه­های شهری، این منابع آب سطحی را از حالت طبیعی و شرایط مطلوب آن دور کرده است. این مطالعه با در نظر گرفتن شش معیار توسعه پایدار و استفاده از روش ترکیبی تصمیم­گیری چند معیاره M-TOPSIS-AHP و در نظر گرفتن دو هدف احیای کمی و کیفی جریان آب پایه و ایمن­سازی در برابر سیل اقدام به تدوین و گزینش بهترین راهبرد در راستای تحقق این اهداف برآمده است. داده­های مورد نیاز از طریق فرم­های نظرسنجی تخصصی که به‌وسیله 38 تن از متخصصین حوضه آب پر شده بود، جمع­آوری شد. در ابتدا با بررسی نرخ ناسازگاری فرم­های ناسازگار حذف شد، سپس برای به‌دست آوردن وزن­های نسبی از مقایسات زوجی AHP استفاده شد و در نهایت به کمک روش شباهت به گزینه ایده­آل اصلاح شده راهبردها رتبه­بندی و راهبرد برتر معرفی شد. در این مقاله چارچوبی مناسبی برای تعیین راهبرد توسعه پایدار در احیای یک رودخانه فصلی شهری ارائه شده که می‌تواند در احیای رودخانه‌های فصلی در شهرها مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• روش تصمیم‌گیری چند معیاره
• فرم‌های نظرسنجی
• مدل هیبریدی M-TOPSIS-AHP
• منابع آب سطحی
• نرخ ناسازگاری

عنوان مقاله [English]

A framework for determining sustainable development strategy in restoring a seasonal urban river

نویسندگان [English]

• Mohammad Ebrahim Banihabib ¹
• Marina Ezzati amini ²
• Mohammadhadi Shabestari ³

¹ Associate professor, University of Tehran

² -

³ -

چکیده [English]

Changing in urban life, climate change and successive droughts and floods have caused the issue of restoration of rivers to become one of the most important environmental issues and water resources problems. In recent years, the lack of attention to environmental issues, improper exploitation of water resources, ignoring sustainable development, changes in natural structure and channelization of urban river have created undesirable conditions for urban rivers. This study tries to develop and select the best strategy to achieve river restoration by considering six sustainable development criteria and using the hybrid model of Analytical Hierarchy Process and Modified Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (M-TOPSIS-AHP) and taking into account two goals of quantitative and qualitative restoration of base flow and securing against flood. The required data was collected through survey forms that have been filled by 38 experts in the field of water resources management. The inconsistency rates of surveys forms were investigated and inconsistent forms were removed. Then the pairwise comparison of AHP method was used to obtain the relative weights and finally the strategies were ranked by TOPSIS method and the best strategy was introduced.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hybrid model of M-TOPSIS-AHP
• Multi-criteria decision making methods
• River restoration
• Survey forms
• Sustainable development