نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رامین سلماسی ¹
• محسن فرح‌بخش ²
• حسین اسدی ²

¹ دانشجوی دوره دکترای رشته علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران

² دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

هدررفت فسفر خاک از طریق رواناب ممکن است، باعث بالا رفتن غلظت فسفر آب‌های سطحی به ­اندازه­ا­ی شود که موجب شکفتگی جلبکی در سامانه‌­های آبی شود. در نتیجه، بررسی ارتباط بین غلظت فسفر محلول رواناب و غلظت فسفر فراهم خاک برای مدیریت فسفر در آب­‌های سطحی و  نیز تعیین سطح بحرانی فسفر فراهم خاک ضروری است. برای انجام این­کار، از 30 نقطه حوزه آبخیز تلخه­رود که فسفر فراهم آن­ها در دامنه گسترده­ای قرار داشت، نمونه­های خاک برداشت شدند. پس از تعیین ویژگی­های عمومی، فسفر فراهم خاک‌ها با استفاده از روش‌های اولسن، مهلیچ-3، سلطان­پور و صافی آغشته به اکسید آهن اندازه­گیری شد. سپس، نمونه­های خاک با فشردگی یکسان درون سینی­هایی به ابعاد 30 در 60 سانتی­متر ریخته و به مدت 30 دقیقه در شیب پنج درصد تحت باران با شدت 75 میلی­‌متر بر ساعت قرار داده شدند. از رواناب خروجی در فواصل زمانی مختلف نمونه­برداری و غلظت فسفر محلول آن­‌ها اندازه­گیری شد. همبستگی بین فسفر محلول رواناب و فسفر فراهم خاک‌ها که به چهار روش اندازه‌گیری شده بودند،­ معنی­دار بود. غلظت آستانه فسفر فراهم برای روش­‌های اولسن، مهلیچ-3، صافی آغشته به اکسید آهن و سلطان­پور به­ترتیب 86، 140، 52 و 49 میلی­‌گرم بر کیلوگرم به‌­دست آمد. همچنین، هر چهار روش غلظت آستانه‌ فسفر محلول رواناب را در بازه­ باریک 0.38 تا 0.4 میلی­‌گرم بر لیتر نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

• روش‌های اندازه‌‎گیری غلظت فسفر
• سامانه‌های آبی
• شکفتگی جلبکی
• غلظت آستانه
• فسفر محلول

عنوان مقاله [English]

Estimation of runoff phosphorus losses from calcareous soils of Talkherood Watershed using rainfall simulator

نویسندگان [English]

• Ramin Salmasi ¹
• Mohsen Farahbakhsh ²
• Hossien Asadi ²

¹ PhD Student of Faculty of Agricultural Engineering and Technology

² Associate Professor of Faculty of Agricultural Engineering and Technology, Tehran

چکیده [English]

Phosphorus (P) loss in runoff can promotes weed and algae growth in water systems as a result of high concentrations of surface water P. As a result, relationship between available soil P and P concentrations is necessary for management of P concentrations in surface waters and for critical soil P determination. For this purpose, from 30 points of Talkherood Watershed surface soil samples with widely available P contents were selected. After determining some of general properties, four soil P tests including Olsen, Mehlich-3, Iron oxide and Soltanpour were measured. Then, soil samples were poured with imperative compaction and rainfall was applied onto 30×60 cm soil boxes on a 5% slope for 30 minutes by applying 75 mm h^-1 rainfall. Their runoff was sampled in different times and their dissolved P concentration was measured. Significant correlation was obtained between dissolved runoff P and the four methods of available P for the soils. Critical concentrations of phosphorus for Olsen, Mehlich-3, Iron oxide, and Soltanpour methods were 86, 140, 52 and 49 mg l^-1, respectively. Also, the four methods showed critical dissolved runoff P concentrations in narrow range of 0.38 to 0.4 mg l^-1.

کلیدواژه‌ها [English]

• Critical concentration
• Eutrophication
• Phosphorus concentration tests
• Soluble phosphorus
• Water systems