با همکاری انجمن آبخیزداری ایران
آبخیزداری در ایران: تاریخچه، تکامل و نیازهای آتی

جمال مصفایی؛ داود نیک‌کامی؛ امین صالح‌پورجم

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 283-300

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.121169.1459

چکیده
  به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار، طرح‌ریزی یک برنامه مدیریتی صحیح ضروری است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاریخچه، وضعیت فعلی و نیازهای آتی مدیریت حوزه‌های آبخیز به‌عنوان واحدهای اصلی مدیریت سرزمین در ایران است. بدین ‌منظور، ضمن ارایه مفاهیم آبخیز و مدیریت حوضه، ساختار تشکیلاتی، فعالیت‌ها و رویکرد فعلی آبخیزداری در ایران بررسی ...  بیشتر

همگن‌بندی حوضه‌ها با استفاده از شاخص‌های هیدرواقلیمی و فیزیکی

بهرام چوبین؛ کریم سلیمانی؛ محمود حبیب‌نژاد روشن؛ آرش ملکیان

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 301-315

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2019.118755

چکیده
  مدیریت جامع حوزه آبخیز و تعمیم اطلاعات به حوضه‌های فاقد آمار، نیازمند درک حوضه‌های همگن می‌باشد. شباهت هیدرولوژیکی حوضه‌ها از رفتار هیدرواقلیمی و فیزیکی حوضه‌ها منتج می‌شود. در این تحقیق، برای تشخیص زیرحوضه‎های همگن هیدرولوژیکی، از شاخص‎های هیدرواقلیمی و فیزیکی استفاده شد. تحلیل عاملی برای کاهش ابعاد متغیرها به‌طور جداگانه ...  بیشتر

چارچوب تعیین راهبرد توسعه پایدار برای احیای یک رودخانه فصلی شهری

محمد ابراهیم بنی‌حبیب؛ مارینا عزتی امینی؛ محمد هادی شبستری

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 316-327

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.110815.1310

چکیده
  با تغییرات زندگی شهری، تغییرات آب و هوایی، ایجاد خشکسالی و سیلاب پی در پی، موضوع احیای رودخانه‌ها به یکی از مسائل مهم منابع آب-زیست محیطی تبدیل شده است. در سال‌های گذشته عدم توجه به مسائل زیست‌ محیطی، بهره­برداری بی­رویه از منابع آبی، نادیده گرفتن امر توسعه پایدار، تغییر در ساختمان طبیعی و کانالیزه شدن بسیاری از رودخانه­های ...  بیشتر

بررسی تأثیر ریشه گز در افزایش چسبندگی و مقاومت برشی خاک کناره‌های رودخانه کشف‌رود

محبوبه اکرمیان؛ محمد تقی دستورانی؛ محمد فرزام؛ احسان عبدی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 328-335

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.107217.1173

چکیده
  پوشش گیاهی نقش قابل توجهی در کنترل لغزش­‌های سطحی خاک از طریق اثرات مکانیکی و هیدرولوژیکی ایفا می­‌کند. اما با توجه به پیچیدگی تعاملات گیاهان در خاک، کمی‌­سازی اثرات مقاومت ریشه­‌ها در خاک به‌عنوان یک چالش باقی‌ مانده است. این مطالعه، به بررسی و کمی­سازی اثرات حضور ریشه­‌های گونه گز در افزایش مقاومت ­برشی خاک کناره‌های ...  بیشتر

مقایسه اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوضه‌ها با استفاده از مدل HEC-HMS و روش‌های تجربی درحوزه آبخیز اسکندری

علی طالبی؛ زهرا اسلامی؛ عبدالحسین عباسی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 336-343

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.107260.1174

چکیده
  شناسایی مناطق دارای پتانسیل زیاد سیل­‌خیزی در حوزه آبخیز از جمله کارهای بسیار مهم در کنترل سیل و کاهش خسارات ناشی از آن می‌باشد. در تحقیق حاضر، به بررسی امکان اولویت‌بندی نه زیرحوضه از نظر سیل­خیزی در حوزه آبخیز اسکندری واقع در استان اصفهان با استفاده از نرم‌افزار  HEC-HMSپرداخته شده است. همچنین، اولویت‌بندی زیرحوضه­ها با ...  بیشتر

بررسی آزمایشگاهی نوارهای حائل گیاهی در حفاظت کیفی و کمی آب و خاک

ایمان صالح؛ عطااله کاویان؛ محمود حبیب‌نژاد روشن؛ زینب جعفریان

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 344-358

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.107267.1175

چکیده
  کشور ایران که به‌طور عمده از شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک بهره می‌گیرد، دارای اکوسیستمی ناپایدارتر و شکننده‌تر نسبت به مناطق مرطوب است و اهمیت حفاظت از منابع آب و خاک در آن دو چندان است. یکی از راه‌کارهای موثر در کاهش آلودگی در آب‌های سطحی و فرسایش خاک، استفاده از نوارهای حائل گیاهی است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر شدت رواناب، ...  بیشتر

تأثیر نوسانات هیدرولوژیکی بر غلظت مواد مغذی آب‌های ورودی به دریاچه زریوار

شیرکو ابراهیمی محمدی؛ سید حمیدرضا صادقی؛ کامران چپی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 359-380

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.102211.1050

چکیده
  در این پژوهش، ضمن بررسی تغییرات فصلی دبی و غلظت نیتریت، نیترات، آمونیوم، اورتوفسفات و پتاسیم محلول، تغییرات غلظت این مواد در آب­ پایه و رواناب ناشی از بارش نیز در آبراهه­های فصلی و دائمی ورودی به دریاچه زریوار مطالعه شد. بررسی داده­‌ها حکایت از تغییرات زیاد دبی در فصل بهار نسبت به دیگر فصول به‌­دلیل وقوع بارش‌­های مکرر و وقوع بیشینه‌های ...  بیشتر

مقایسه تغییرات پاسخ هیدرولوژیکی آبخیز‌های استان اردبیل با استفاده از چندضلعی‌های بارش-رواناب

رئوف مصطفی‌زاده؛ سونیا مهری

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 381-391

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2019.118759

چکیده
  رابطه بارندگی-رواناب یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین فرایندهای هیدرولوژیکی در درک ارزیابی پاسخ هیدرولوژیک آبخیز‌ها است. در این مطالعه، روابط بارش و رواناب حوضه‌های استان اردبیل به‌منظور تحلیل تغییرات مکانی پاسخ حوضه با استفاده از چندضلعی‌های بارش-رواناب  در مقیاس زمانی ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، تغییرات بارش و ...  بیشتر

ارزیابی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر میزان جریان زیرسطحی با استفاده از مدل WetSpa، مطالعه موردی: حوزه آبخیز هرو-دهنو

سحر دارایی؛ عبدالرضا بهره‌مند؛ حمید کریمی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 392-407

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.106776.1151

چکیده
  تغییرات کاربری اراضی موجب تغییر مؤلفه­‌های مختلف چرخه هیدرولوژیکی و افزایش و یا کاهش مقادیر رواناب می‌شوند. رواناب زیرسطحی یکی از بخش‌­های مهم رواناب در مناطق مرطوب به‌خصوص مناطق شیب‌دار با پوشش گیاهی عالی است. با توجه به مزیت­‌ها و قابلیت­‌های مدل‌های هیدرولوژیکی توزیعی، این مدل­‌ها برای بررسی تغییرات کاربری اراضی ...  بیشتر

ارایه سناریوهای مدیریت رواناب سطحی در شهر نیشابور و انتخاب بهترین گزینه‌ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره

رضا لگزیان؛ امیر سعدالدین؛ مجید اونق؛ اکبر علی‌پور

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 408-426

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.107022.1158

چکیده
  یکی از مشکلات عمده در جوامع و مراکز صنعتی و شهری، رواناب ناشی از بارندگی در این مناطق و به تبع آن ایجاد آب گرفتگی می­‌باشد. این تحقیق، به‌منظور حل مشکل آب گرفتگی معابر شهری و کمبود منابع آب در شهر نیشابور صورت گرفته است. پس از مشخص شدن اقدامات قابل اجرا و تدوین 32 سناریوی مدیریتی برای این شهر، اثرات حاصل از اجرای سناریوهای تدوین شده ...  بیشتر

بررسی تأثیر سامانه‌های سطوح آبگیر بر رطوبت خاک برای احداث باغات دیم در اراضی شیبدار

پرویز عبدی‌نژاد؛ محمد روغنی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 427-439

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2019.118762

چکیده
  تحقیق حاضر در ایستگاه تحقیقاتی قره‌چریان، واقع در شمال ‌غرب شهر زنجان اجرا شده است. سطوح آبگیر باران مورد آزمایش، به ابعاد 5×8 متر با تیمارهای شاهد (A)، بدون پوشش گیاهی و سنگریزه و با فیلتر سنگریزه‌ای (B) و بدون فیلتر سنگریزه‌ای (C)، عایق بودن بخشی از سامانه و با فیلتر سنگریزه‌ای (D) و بدون فیلتر سنگریزه‌ای (E) در قالب طرح آزمایشات بلوک‌های ...  بیشتر

طبقه‌بندی و تعیین شاخص‌های فرسایش‌پذیری مارن‌های استان اصفهان

فرزاد حیدری؛ راضیه صبوحی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 440-451

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.107828.1202

چکیده
  سازندهای مارنی در حوزه­‌های آبخیز، همواره از نظر تولید رسوب مشکل‌ساز هستند. هدف از این بررسی، طبقه‌بندی مارن‌های استان اصفهان بر اساس شاخص‌های فرسایش‌پذیری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها می‌باشد. در این راستا، ابتدا واحدهای مارنی استان، شناسایی و میزان تولید رسوب آن‌ها با استفاده از دستگاه باران‌ساز، اندازه‌گیری شد. سپس ...  بیشتر

شبیه‌سازی بار رسوب معلق با استفاده از روش‌های شبکه عصبی مصنوعی، عصبی-فازی و منحنی سنجه رسوب در حوزه آبخیز هلیل‌رود

صدیقه محمدی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 452-466

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.108140.1219

چکیده
  در کشورهای در حال توسعه، به‌علت مشکلات مالی و فنی به‌طور معمول داده‌­های رسوب اندکی اندازه‌گیری می­‌شوند، لذا، مدلی که بتواند با استفاده از داده­‌های دبی آب، میزان بار رسوبی را برآورد کند، می­تواند گزینه قابل اطمینانی باشد. با توجه به کاربرد انواع مدل­‌ها در پیش‌­بینی رسوب، این تحقیق با هدف ارائه مدل بهینه­ ­برآورد ...  بیشتر

ارزیابی نگرش آبخیزنشینان به طرح‌های منابع طبیعی و محیط زیست، مطالعه موردی: حوزه آبخیز حبله‌رود

زینب کریمی؛ واحدبردی شیخ

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 467-477

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.108431.1229

چکیده
  در این پژوهش، ارزیابی اقدامات آبخیزداری در بخشی از حوزه‌ آبخیز حبله‌رود از دیدگاه آبخیزنشینان با استفاده از روش پرسش‌نامه (کتبی-حضوری) به‌صورت کیفی مورد بررسی قرار گرفت. پاسخ‌گویان به‌صورت تصادفی از بین زنان و مردان انتخاب و تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده، با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که ...  بیشتر

بررسی نقش بارگذاری رسوبات معلق بر تغییرات مورفولوژی رودخانه هیرمند، مطالعه موردی: رودخانه سیستان

معین جهان‌تیغ؛ سید محمد تاج‌بخش فخرآبادی؛ غلامرضا میراب شبستری؛ هادی معماریان خلیل‌آباد

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 478-492

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.109970.1283

چکیده
  هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تغییرات مورفولوژی رودخانه هیرمند با برآورد میزان رسوبات معلق حمل شده ناشی از سیلاب‌های ورودی به این رودخانه در ایران است. بدین منظور، نمونه‌‌هایی از سیلاب‌های ورودی کشور افغانستان به ایران، برداشت و رسوبات معلق همراه آن‌ها برآورد و روند تغییرات غلظت رسوبات در تغییرات زمانی و مکانی مختلف به‌صورت ...  بیشتر

بررسی عوامل مؤثر و اولویت‌بندی پتانسیل سیل‎‌خیزی زیرحوزه‌های آبخیز با استفاده از روش‌های فازی تاپسیس و الکتره نوع 3، مطالعه موردی: حوزه آبخیز سرخون بندرعباس

الیاس پرورش؛ رسول مهدوی؛ آرش ملکیان؛ یحیی اسماعیل‌پور؛ ارشک حلی‌ساز

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 493-507

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.115868.1369

چکیده
  برآورد معتبر و دقیق از میزان دبی اوج سیلاب و تعیین اولویت پتانسیل سیل‍خیزی در زیر­حوضه‌های یک آبخیز بزرگ ضروری است. زیرا به لحاظ محدودیت منابع مالی احیاء آبخیزها، اقدامات مهندسی و کنترل سیل در کلیه زیرحوضه‌ها عملی نمی‌­باشد و از سوی دیگر ممکن است سیلاب در یک زیرحوضه به‌دلیل شرایط خاص تولید شود. به‌منظور دستیابی به عوامل مؤثر ...  بیشتر

ارزیابی کمی خطر بیابان‌زایی با استفاده از مدل مدالوس اصلاح شده، مطالعه موردی: حوزه آبخیز شاهرود-بسطام

علیرضا عرب‌عامری؛ محمد حسین رامشت؛ خلیل رضایی؛ مسعود سهرابی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 508-522

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.116048.1371

چکیده
  امروزه بیابان­‌زایی به‌عنوان یک مشکل اساسی، بیشتر کشورهای جهان به‌خصوص کشورهای در حال توسعه را تحت تأثیر قرار داده است. پدیده بیابان‌زایی در مناطق خشک، نیمه­‌خشک و خشک نیمه‌مرطوب رخ می­‌دهد و باعث کاهش پتانسیل زمین می­‌شود. در این پژوهش، از مدل مدالوس اصلاح شده به‌دلیل آسانی، در دسترس بودن داده­‌ها و همچنین، سازگاری ...  بیشتر

شناسایی عوامل مؤثر بر بروز سیلاب شهری در حوزه آبخیز شهر ایلام

میلاد باقلانی؛ نورالدین رستمی؛ محسن توکلی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 523-536

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2018.120069.1417

چکیده
  سیلاب شهری، حجم آبی است که از ظرفیت شبکه زهکشی شهر خارج شده، منجر به بروز مشکلات و خسارات زیادی در شهر می‌شود. بیشتر تحقیقات صورت ‌گرفته در سراسر جهان حاکی از افزایش سیلاب‌های شهری، به‌ویژه در کلان‌شهرها است. تمرکز جمعیت در مناطق شهری با توسعه شهرها و تغییر چهره طبیعی زمین سبب افزایش سطوح نفوذناپذیر و تغییر چرخه هیدرولوژی شده است. ...  بیشتر

طراحی و ارزیابی پوشش شناور یورتالات در کاهش تبخیر از منابع آبی مجتمع مس سرچشمه

حمیده افخمی؛ حسین ملکی‌نژاد؛ عصمت اسماعیل‌زاده

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 537-550

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2017.109217.1260

چکیده
  پژوهش حاضر که با هدف جلوگیری از هدررفت و تبخیر آب از مخازن آبی معدن مس سرچشمه انجام گرفته است، با استفاده از بطری­ و فوم پلی­یورتان پوششی شناور با نام یورتالات طراحی شده است. یورتالات طراحی شده شامل پوشش‌­های چهار ضلعی دو لایه، متشکل از بطری می­‌باشد که برای نگهداشت و شکل­دهی، فوم پلی­یورتان به درون آن تزریق شده، آستری از ...  بیشتر

گزارش فنی: پیش‌بینی تغییرات پارامتر‌های اقلیمی ناشی از تغییر اقلیم، مطالعه موردی: حوزه آبخیز بلغور سد کارده

عباسعلی محمدیان؛ علی طالبی؛ مسعود گودرزی؛ ابوالفضل عبدالهی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، صفحه 551-561

https://doi.org/10.22092/ijwmse.2019.107546.1187

چکیده
  از مدل‌های مولد اقلیمی در دامنه وسیعی از مطالعات از قبیل تغییر اقلیم، هیدرولوژی، محیط زیستی و ارزیابی ریسک در کشاورزی استفاده می‌شود. این مدل‌ها قادرند سری‌های زمانی مصنوعی در مقیاس روزانه با طول دوره مناسب را ایجاد کنند. در این تحقیق، داده‌های مدل گردش عمومی جو HADCM3 با به‌کارگیری مدل LARS-WG با سناریوهای B1، A2 و A1B ریز‌مقیاس شده، تغییرات ...  بیشتر