نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی جعفری ¹
• حسن خسروانیان ²
• فرهاد فخری ³

¹ کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

² کارشناس ارشد، اداره کل منابع طبیعی استان فارس

³ مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

چکیده

در بیش‌تر پروژه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری انجام پژوهش‌هایی برای پایش، ارزیابی و مقایسه نتایج با شاخص‌های مورد نظر پروژه و بررسی مقدار دست‌یابی یا تطابق این شاخص‌ها نیازی اساسی به‌شمار می‌آید. در طرح‌های پخش سیلاب نیز وجود چنین ضرورتی جهت اندازه‌گیری، پردازش و ارزیابی اطلاعات به‌دست آمده از نتایج عمل‌کرد آن، ضروری به‌نظر می‌رسد. هدف از این بررسی نیز با توجه به اهمیت و جایگاه عملیات آبخوان‌داری در احیا و اصلاح مراتع به‌عنوان یک شیوه جدید در ایران،بررسی و ارزیابی اثرات آن بر تغییرات پوشش گیاهی و وضعیت و گرایش مرتع طی سال‌های 1378 تا 1382 بود. در این بررسی دو عرصه با دو تیمار شاهد و پخش سیلاب انتخاب شدند. شبکه مورد بررسی متشکل از پنج نوار پخش سیلاب بود و 12 قطعه ثابت (2×2 متر) در هر نوار به‌صورت تصادفی-منظم انتخاب شد. به‌منظور ارزیابی نتایج، عرصه‌ای به‌عنوان شاهد در کنار شبکه انتخاب و در آن نیز هشت قطعه ثابت با مشخصات قطعات عرصه پخش انتخاب شد. براساس نتایج به‌دست آمده، وضعیت مرتع در منطقه شاهد خیلی ‌ضعیف و در عرصه پخش سیلاب از خیلی ‌ضعیف به ضعیف تا متوسط رسیده بود. گرایش مرتع در عرصه شاهد منفی و در عرصه پخش سیلاب مثبت ارزیابی شد. هم‌چنین، بررسی نتایج حاصل از برآورد میزان تولید نشان داد که میزان تولید علوفه در عرصه پخش سیلاب و شاهد به‌ترتیب در سال اول از 144.3 و 113.6 کیلوگرم در هکتار به 224.5 و 202.3 کیلوگرم در هکتار در سال آخر رسیده است.

کلیدواژه‌ها

• آبخوان‌داری
• اصلاح مراتع
• پایش
• شاخص
• گرایش مرتع

عنوان مقاله [English]

Evaluation of flood spreading and closed treatment effect on ‎vegetation changes in Tanghestan station of Bushehr province

نویسندگان [English]

• Ali Jafari ¹
• Hassan Khosravanian ²
• Farhad Fakhri ³

¹ MSc, Agricultural and Natural Resources Research Center, Bushehr, Iran

² MSc, Natural Resources‏ ‏Office, Fars, Iran‎

³ Scientific Board, Agricultural and Natural Resources Research Center, Bushehr, Iran

چکیده [English]

In most projects of watershed management, studies are necessary for monitoring, evaluation and comparing the parameters with the indices in projects. In water spreading projects there is such a necessity for measure, process and evaluate obtained information from performance results. According to the important role of aquifer management in rangeland improvement, as a new method, the purpose of this study is investigation and evaluation of flood spreading effects on vegetation cover changes and status and trend of rangeland during 2000 to 2004 years. In this study, two areas of flood spreading and testimonial control points were selected. Flood spreading network consisted of five strips and 12 fixed plots (2×2 m) were chosen in each strip with random-regular method. A testimonial area was selected to evaluate the results with eight plots similar to flood spreading areas. Results demonstrated that the status of rangeland condition in testimonial area was very weak and in flood spreading area was very weak to weak and was changing from to moderate condition. The trend of rangeland in testimonial area was negative while in flood spreading area was positive. Also, results showed that the forage production were 144.3 and 113.6 kg per hectare in the first year and 224.5 and 202.3 kg per hectare in the last year, in flood spreading and testimonial areas respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Aquifer management
• Index
• monitoring
• rangeland reclamation
• Rangeland trend