نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید خزایی ¹
• ایمان صالح ²
• رضا بیات ³
• شکراله آبسالان ⁴

¹ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

² اســتادیار پژوهشــی بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشــاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد،

³ استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

⁴ عضو هیئت علمی بخش تحقیقات جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ‌کهگیلویه و بویراحمد،

چکیده

مفهوم بهره‌وری آب این است که با صرف کمترین مصرف آب بهترین و بیشترین محصول را تولید کرد. در این تحقیق با بررسی های میدانی، اندازه‌گیری‌های صحرایی و تحلیل‌های سنجش از دوری به بررسی بهره‌وری محصولات زراعی و باغی پرداخته شد. بر این اساس در مرحله اول وضعیت منابع آبی آبخوان موردبررسی قرار گرفت. در مرحله بعد سطح زیر کشت آبخوان باشت با استفاده از تصاویر ماهواره سنتینل-2 در نرم‌افزار گوگل ارث انجین مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد، تاریخ کشت و برداشت و تعداد دفعات آبیاری محصولات کشاورزی دشت از طریق تکمیل پرسش‌نامه توسط کشاورزان و کارشناسان مراکز خدمات جهاد کشاورزی بررسی شد. در مرحله بعد نیاز آبی الگوی کشت فعلی با روش فائو پنمن- مانتیث محاسبه شد. در نهایت با ارزیابی محصولات از نظر شاخص‌های بهره‌وری، میزان بهره‌وری محصولات مختلف تعیین شد. محاسبات روش فائو پنمن- مانتیث نشان داد که نیاز آبی محصولات غالب آبخوان شامل مرکبات، گندم، جو، ذرت، کلزا، هندوانه، برنج، حبوبات و یونجه به ترتیب9170، 5630، 4821، 7863، 5411، 9291، 20234، 5225، 14083 مترمکعب بوده است. در مجموع میزان آب مصرف شده توسط محصولات کشاورزی آبخوان باشت نزدیک به 45 میلیون مترمکعب بوده است که تقریباً معادل 1 مترمکعب در هر مترمربع از سطح زیر کشت آبخوان بوده است که این میزان برداشت 64/2 برابر آب قابل ‌برنامه‌ریزی پیش‌بینی ‌شده برای کشاورزی (17 میلیون مترمکعب) است.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت آب
• کشاورزی
• آبخوان باشت
• الگوی کشت
• نیاز آبی

عنوان مقاله [English]

Evaluating of water consumed based on water productivity and underground water information (case study of Basht Aquifer)

نویسندگان [English]

• majid khazayi ¹
• Iman Saleh ²
• reza bayat ³
• Shokr allah Absallan ⁴

¹ research center and educational agriculture and natural resource kohgiloye va boyer ahmad province

² Assistant Professor, Forests, Rangelands and Watershed Management Research Department, Kohgiluyeh & Boyerahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization

³ Assistant Professor of Soil Conservation and Watershed Management institute, AREEO, Karaj, Iran.

⁴ Assistant Professor of Forests, Rangelands and Watershed Management Engineering, Kohgiluyeh & Boyerahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kohgiluyeh & Boyerahmad, Iran.

چکیده [English]

The concept of water productivity is to produce the best and most products by spending the lower amount of water. in this study water productivity was investigated with field surveys, field measurements and remote sensing analysis. For this purpose, in the first stage, water resources condition of the Basht aquifer investigated. in the next step, the cultivated area of Basht aquifer was investigated using Sentinel-2 satellite images in Google Earth Engine. Then, the agricultural condition of the aquifer investigated through questionnaire by farmers and experts. In the next step, the water requirement of the current cultivation pattern was calculated by the Penman-Monteith method. Finally, by evaluating the products in terms of productivity indicators, the water productivity of different products was determined. Penman-Monteith method calculations indicated that the water requirements of the aquifer dominant crops, including Citrus fruits, wheat, barley, corn, rapeseed, watermelon, branches, legumes and alfalfa respectively were 9170, 5630, 4821, 7863, 5411, 9291, 20234, 5225, 14083 cubic meters per hectare, respectively. In total, the amount of water consumed by the agricultural products in aquifer Basht is 45 million cubic meters, that approximately equivalent to 1 cubic meter per square meter of the aquifer cultivation area and and this amount is much more than the aquifer agriculture programmable water (17 million cubic meters).

کلیدواژه‌ها [English]

• Aquifer
• Crop pattern
• Productivity
• Programmable Water
• Water Requirement
• Water resources