علی عبدالله‌زاده؛ مجید اونق؛ امیر سعدالدین؛ رئوف مصطفی‌زاده
چکیده
بر اساس اهمیت تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی ضریب رواناب، سیلاب و نیز تاثیر آن‌ها روی توسعه سکونتگاهی، هدف پژوهش حاضر اعمال تاثیر میزان ضریب رواناب آبخیز و پهنه‌های مختلف سیلاب‌دشت در دوره بازگشت‌های مختلف بر توسعه کاربری مسکونی در شرایط کاربری مسکونی فعلی و کاربری مسکونی بر مبنای مدل سیستمی آمایش سرزمین در حوضه زیارت استان گلستان ...
بیشتر
بر اساس اهمیت تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی ضریب رواناب، سیلاب و نیز تاثیر آن‌ها روی توسعه سکونتگاهی، هدف پژوهش حاضر اعمال تاثیر میزان ضریب رواناب آبخیز و پهنه‌های مختلف سیلاب‌دشت در دوره بازگشت‌های مختلف بر توسعه کاربری مسکونی در شرایط کاربری مسکونی فعلی و کاربری مسکونی بر مبنای مدل سیستمی آمایش سرزمین در حوضه زیارت استان گلستان است. نقشه کاربری مسکونی فعلی منطقه مورد مطالعه با استفاده از اطلاعات حاصل از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده TM و بازدیدهای میدانی تهیه شد و سپس برای ارزیابی توان توسعه سکونتگاهی از مدل سیستمی آمایش سرزمین استفاده شد. همچنین، اطلاعات لازم برای تعیین ضریب رواناب شامل نقشه کاربری اراضی، شیب و بافت خاک تهیه و سپس مقادیر ضریب رواناب با استفاده از جدول سه ترکیبی تعیین شد. پهنه‌بندی خطر سیل در دوره بازگشت‌های مختلف با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS در محیط ArcMap انجام شد. نتایج نشان داد، 4/3 درصد از مساحت منطقه در وضعیت فعلی به کاربری سکونتگاهی اختصاص دارد، همچنین، بر اساس مدل سیستمی آمایش سرزمین، حدود نه درصد مساحت منطقه در طبقه مناسب یک و دو توسعه سکونتگاهی قرار دارد. با توجه به نقشه ضریب رواناب، متوسط ضریب رواناب بالقوه برابر 0.51 درصد است. با تلفیق نقشه ضریب رواناب با سیلاب با دوره بازگشت‌های مختلف (25، 50، 100 و 200ساله) مشخص شد که در کاربری سکونتگاهی موجود، مناطق امن از خطر سیلاب به‌ترتیب برابر 47/318، 46/317، 44/316 و 44/316 هکتار می‌باشند. بنابراین، با افزایش دوره بازگشت، مساحت مناطق تحت تاثیر سیلاب در هر دو کاربری فعلی و نیز کاربری آمایشی افزایش یافته و این افزایش پهنه سیلاب در دوره بازگشت 100 و 200ساله نسبت به دوره بازگشت‌های پایین‌تر برابر 5/3 هکتار بوده است.
سید حمیدرضا صادقی؛ رئوف مصطفی‌زاده؛ امیر سعدالدین
چکیده
رسوب‌نمودهای معلق و حلقههای سنجه ابزارهای مهمی در تحلیل رفتار رسوبی حوزه‌های آبخیز و طبعاً موفقیت اقدامات آبخیزداری در مدیریت رسوب محسوب می‌شوند. با این وجود، تهیه و تحلیل رسوب‌نمودها و حلقههای سنجه در مقیاس حوزه‌های آبخیز و بررسی عوامل موثر بر آن در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تحلیل رفتار ...
بیشتر
رسوب‌نمودهای معلق و حلقههای سنجه ابزارهای مهمی در تحلیل رفتار رسوبی حوزه‌های آبخیز و طبعاً موفقیت اقدامات آبخیزداری در مدیریت رسوب محسوب می‌شوند. با این وجود، تهیه و تحلیل رسوب‌نمودها و حلقههای سنجه در مقیاس حوزه‌های آبخیز و بررسی عوامل موثر بر آن در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف تحلیل رفتار آب‌نمود و رسوب‌نمود مشاهداتی و شبیه‌سازی شده برای 13 رگبار طی پاییز 1390 تا پاییز 1391 در حوزه آبخیز رودخانه گلاز اشنویه در استان آذربایجان غربی با مساحت 103 کیلومترمربع انجام پذیرفت. برای این منظور، رسوب‌نمودهای رگبارهای مشاهداتی با استفاده از مفهوم رسوب‌نمود واحد لحظه‌ای استنتاج و تاثیر نوع و توزیع مکانی کاربری‌های مرتع، کشاورزی و جنگل روی آن‌ها بررسی شد. همچنین، الگوی رفتاری آب‌نمودها و رسوب‌نمودهای مشاهداتی و حلقههای سنجه رسوب به ازای هر یک از کاربری‌ها رسم و تحلیل شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده از داده‌های مشاهداتی، اغلب رسوب‌نمودها دارای اوج زودهنگام و طبعاً حلقههای سنجه ساعت‌گرد بوده و نیز افزایش غلظت رسوب در شاخه پایین‌رونده رسوب‌نمود در اثر مشارکت تولید رسوب از کاربری‌های کشاورزی دامنه‌های بالادست آبخیز اتفاق افتاده است. صحت نتایج شبیه‌سازی در برآورد رسوب‌نمود در مرحله اعتبارسنجی، بر اساس معیار ضریب کارایی برابر 71 درصد نیز مورد تائید قرار گرفت. تحلیل اثر نوع و توزیع مکانی انواع کاربری نیز دلالت بر تاثیر معنی‌دار آن‌ها بر شکل رسوب‌نمودها و نیز حلقههای سنجه داشته است.
رئوف مصطفی‌زاده؛ امیر سعدالدین؛ عبدالرضا بهره‌مند؛ واحدبردی شیخ؛ حبیب نظرنژاد
دوره 2، شماره 2 ، مرداد 1389، ، صفحه 83-93
چکیده
ارزیابی کمی پروژه‌های کنترل سیل به‌منظور تجزیه و تحلیل اثرات آن‌ها و تصمیم‌گیری صحیح در اجرای بهینه این‌گونه طرح‌ها در شرایط مشابه، ضروری می‌باشد. نتایج ارزیابی می‌تواند کمک موثری در نیل به اهداف مختلف مترتب بر فعالیت‌های آبخیزداری از جمله کنترل سیل کمک باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر سدهای اصلاحی توری‌سنگی اجرا شده در ...
بیشتر
ارزیابی کمی پروژه‌های کنترل سیل به‌منظور تجزیه و تحلیل اثرات آن‌ها و تصمیم‌گیری صحیح در اجرای بهینه این‌گونه طرح‌ها در شرایط مشابه، ضروری می‌باشد. نتایج ارزیابی می‌تواند کمک موثری در نیل به اهداف مختلف مترتب بر فعالیت‌های آبخیزداری از جمله کنترل سیل کمک باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر سدهای اصلاحی توری‌سنگی اجرا شده در آبخیز جعفرآباد با مساحت 109 کیلومتر مربع در استان گلستان از دیدگاه هیدرولوژیک صورت گرفته است. مقایسه پارامترهای هیدرولوژیکی جریان در زمان قبل و بعد از احداث سدهای اصلاحی با استفاده از آزمون تی‌جفتی، صورت گرفت. به این منظور مدل هیدرولوژی HEC-HMS، با داده‌های مشاهداتی، واسنجی و اعتباریابی شد. بعد از شبیه‌سازی فرآیند بارش- رواناب در زیرحوزه‌ها و روندیابی جریان در مخازن کوچک با روش پال اصلاح شده، هیدروگراف سیل با دوره بازگشت‌های متفاوت 2 تا 100 ساله در وضعیت قبل و بعد از عملیات آبخیزداری شبیه‌سازی شد. معیارهای دبی اوج، زمان تا اوج، زمان پایه و حجم سیلاب برای ارزیابی تاثیر هیدرولوژیک تعیین و مقادیر آن‌ها در دو وضعیت مذکور با دوره بازگشت‌های مختلف، محاسبه شد. نتایج مقایسه آماری تفاوت معنی‌داری در سطح 95 درصد، در دو دوره قبل و بعد از احداث سازه‌ها را نشان نداد. بر اساس نتایج، درصد تغییر معیارهای ارزیابی نشان داد که تاثیر سازه‌ها بر کلیه معیار‌ها در دوره بازگشت‌های متفاوت کمتر از 1.5 درصد بوده است. از طرفی با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تاثیر سازه‌ها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش یافته و بیش‌ترین تاثیر سازه‌ها بر معیارهای هیدرولوژیک در دوره بازگشت‌های پایین 2 تا 15 ساله بوده است.
